مرورگرهای هوش مصنوعی؛ آینده‌ای هوشمند یا تهدیدی تازه؟
مرورگرهایی که با مدل‌های زبانی بزرگ (LLM) یکپارچه‌اند، می‌توانند صفحات وب، داده‌ها و فرمان‌های کاربر را تحلیل و به‌جای انسان عمل کنند. اما پیش از آن‌که شیفته‌ی راحتی این ابزارها شوید، باید اثرات قابل‌توجهشان بر امنیت سایبری و حریم خصوصی را بشناسید.
امنیت و حریم خصوصی در مرورگرهای مجهز به LLM
تا سال ۲۰۲۶، عامل‌های هوش مصنوعی چندوجهی بخش جدایی‌ناپذیر زندگی دیجیتال خواهند شد؛ سامانه‌هایی که می‌توانند مجموعه‌ای از اقدامات را بر اساس فرمان کاربر طراحی و اجرا کنند.
این قابلیت‌ها اکنون در محصولات مانند ChatGPT و دیگر سرویس‌ها دیده می‌شوند، اما برای عملکرد واقعی لازم است به‌جای فضای ابری، مستقیماً روی رایانه‌ی کاربر اجرا شوند. نتیجه طبیعی این تحول، پیدایش مرورگر هوش مصنوعی است — نرم‌افزاری که در سطح تعامل واقعی با کاربر فعالیت می‌کند.
مرورگرهای هوشمند آینده قادرند صفحات وب را بخوانند، عملیات را اجرا کنند، فایل‌ها را ذخیره یا دانلود کنند و حتی داده‌های شخصی را تحلیل نمایند. چنین توانایی‌ای اگر بدون محدودیت به کار رود، می‌تواند تهدیدی جدی برای محرمانگی اطلاعات باشد.
بازیگران اصلی بازار
Perplexity مرورگر اختصاصی خود، Comet، را معرفی کرده و حتی پیشنهاد خرید Chrome را داده است.
OpenAI توسعه مرورگر اختصاصی‌اش را آغاز کرده.
گوگل و مایکروسافت به‌ترتیب Gemini و Copilot را در Chrome و Edge ادغام کرده‌اند.
موزیلا نیز در حال تزریق تدریجی قابلیت‌های هوش مصنوعی به Firefox است.
در ماه‌های آینده تبلیغات «مرورگر هوشمند» همه‌جا قابل‌مشاهده خواهد بود؛ اما پرسش اصلی این است که آیا مزایای آن ارزش پذیرش ریسک‌های گسترده‌اش را دارد؟
مزایای مرورگرهای هوشمند
یک مرورگر مجهز به دستیار هوش مصنوعی می‌تواند بسیاری از کارهای روزمره را تسهیل کند:
دریافت خلاصه از مقالات طولانی یا ویدیوهای چندساعته؛
پرس‌وجو درباره‌ی محتوای یک سند بدون نیاز به مطالعه‌ی کامل؛
اجرای اقدامات مستقیم مانند افزودن اقلام مشخص به سبد خرید آنلاین.
از آن‌جا که عملیات مستقیماً روی رایانه انجام می‌شود، سرعت بالاتر است و مرورگر می‌تواند به وب‌سایت‌هایی وارد شود که ربات‌ها را مسدود می‌کنند. حتی قادر است محتوای اشتراکی مانند گزارش‌های مالی را در تحلیل خود استفاده کند.
چرا شرکت‌ها به مرورگر هوش مصنوعی نیاز دارند؟
پایگاه کاربری عظیم: موفقیت در بازار مرورگر یعنی دسترسی به میلیاردها کاربر.
افزایش وابستگی: مرورگری که دستیار هوشمند دارد، کمتر ترک می‌شود.
داده‌های ارزشمندتر: مرورگر به کل ترافیک وب کاربر دسترسی دارد و منبع غنی آموزش مدل است.
بهبود آموزش مدل‌ها با تحلیل حرکت ماوس و کلیک‌ها.
کاهش هزینه‌ها چون بخشی از پردازش‌ها روی دستگاه کاربر انجام می‌شود.
دور زدن فیلترها و محدودیت‌ها با ارسال درخواست‌ها از سیستم محلی.
تهدیدهای امنیتی مرورگرهای هوش مصنوعی
دسترسی کامل مرورگر به ترافیک وب، فایل‌ها و محتوای صفحات می‌تواند خطرناک باشد. داده‌های شخصی، مالی یا کاری ممکن است ناخواسته به سیستم‌های هوش مصنوعی منتقل شوند.
نمونه‌های واقعی نیز این نگرانی را تأیید می‌کنند:
عامل هوش مصنوعی مرورگر Comet فریب داده شد و بدافزار دانلود کرد.
دستیار هوش مصنوعی در یک آزمایش از سایت جعلی خرید انجام داد و اطلاعات مالی لو رفت.
مرورگر می‌تواند با دستور مخرب داده‌ها را پاک یا ارسال کند.
به‌دلیل قوانین بین‌المللی، مرورگر ممکن است به داده‌های غیرقانونی دسترسی پیدا کند بدون آن‌که کاربر بداند.
ترکیب هوش مصنوعی با آسیب‌پذیری‌های مرورگر، خطر حملات سایبری را افزایش می‌دهد.
ویژگی‌های یک مرورگر امن و هوشمند
مرورگر مطلوب باید:
قابلیت فعال/غیرفعال‌سازی هوش مصنوعی برای هر سایت را بدهد.
فقط با اجازه‌ی صریح کاربر اطلاعات ارسال یا دریافت کند.
امکان انتخاب مدل‌های محلی یا ابری را فراهم کند.
در هر فرایند مشکوک، تأیید دو‌مرحله‌ای بخواهد.
پیش از ورود داده‌های حساس یا خرید، از کاربر اجازه‌ی مجزا بگیرد.
سطح دسترسی به فایل‌ها را در لایه‌ی سیستم‌عامل محدود کند.
با این حال تاکنون چنین مرورگری وجود ندارد؛ بنابراین حتی پیشرفته‌ترین مرورگرها به ابزارهای امنیتی مستقل برای محافظت در برابر تهدیدات سایبری نیاز خواهند داشت.
منبع: مدادپرس
www.medadpress.ir